Sukcesy polskich reprezentantów w Wenecji w ostatnich latach wiążą się przede wszystkim z Biennale Architektury. Złoty Lew w 2008 roku dla pawilonu narodowego (wystawa Hotel Polonia. Budynków życie po życiu, kuratorzy: Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś), wyróżnienie jury za projekt Katarzyny Krakowiak Making the walls quake as if they were dilating with the secret knowledge of great powers w 2012 (kurator: Michał Libera) to osiągnięcia najbardziej spektakularne. Jednak prezentacje w Pawilonie Polskim wzbudzały nie tylko zainteresowanie, ale i dyskusje, tak jak wystawa Fair Building w 2016 roku, której tematem były kwestie etyczne związane z pracą najmniej docenianych uczestników procesu architektonicznego – robotników budowalnych. W magazynie przypominamy wywiad Doroty Leśniak-Rychlak z Dominiką Janicką, kuratorką weneckiego projektu. Zaledwie dwa lata wcześniej, w roku 2014, biennale w całości poświęcone było obchodom 100-lecia modernizmu. Przygotowana przez Instytut Architektury we współpracy z Jakubem Woynarowskim wystawa Figury niemożliwe skupiała się na związkach modernizmu i polityki w kontekście odbudowującej się polskiej państwowości w dwudziestoleciu międzywojennym. Polecamy zapis towarzyszących ekspozycji wykładów i dyskusji Architektura i władza, pokazujących związki te zarówno w perspektywie historycznej, jak i współczesnej.

Natomiast z historycznych wystaw przywołujemy ekspozycję Oskara Hansena i Bohdana Urbanowicza prezentowaną w Pawilonie Polskim na 37 Międzynarodowym Biennale w Wenecji i pokazywaną w 1977 w Zachęcie. Jaka była odpowiedź polskich artystów na temat przewodni biennale — Environment, Participation, Cultural Structures? — dowiecie się z tekstu Marka Czapelskiego. Od kilkunastu lat projekty weneckie pojawiają się w Zachęcie regularnie, choć rzadko są przeniesieniem 1 : 1 z Pawilonu Polskiego. Ciekawym przykładem takiej „adaptacji” była wystawa Katarzyny Krakowiak Postanie i upadek powietrza (2013). Rok wcześniej artystka zamieniła budynek weneckiego pawilonu w rzeźbę przekazującą dźwięk. Ten sam zabieg zastosowała, pracując z architekturą Zachęty, choć budynek galerii stał się dla niej strukturą dźwięk pochłaniającą. Efekt zobaczycie (i usłyszycie) w wideodokumentacji wystawy. Przypominamy także projekt, który konkursu na wystawę w Pawilonie Polskim nie wygrał, ale znalazł swoje miejsce w Zachęcie. Tango na 16 metrach kwadratowych (2018) było opowieścią o mieszkaniowej gimnastyce, zainspirowaną oskarową animacją Zbigniewa Rybczyńskiego Tango. Polecamy zdjęcia dokumentujące tę ekspozycję.

W siódmym numerze magazynu wątki architektoniczne w naszej kolekcji zdecydowaliśmy się pokazać na przykładzie wideoperformansu Alicji Karskiej i Aleksandry Went Projektowanie i organizacja przestrzeni (2002) oraz instalacji Anety Grzeszykowskiej i Jana Smagi YMCA (2005). „Makieta” w ujęciu Grzeszykowskiej i Smagi jest przewrócona na drugą stronę – ukazuje nie zewnętrze, a wnętrze historycznego budynku mieszczącego się przy ul. Konopnickiej w Warszawie.

Zapraszamy do lektury magazynu na zacheta.art.pl oraz do odwiedzenia strony https://labiennale.art.pl/, gdzie znajdziecie zarówno informacje o najnowszym projekcie przygotowywanym na Biennale Architektury w Wenecji, jak i o archiwalnych wystawach w Pawilonie Polskim.