W eseju Jednorodna zgryzota. Siedem uwag dla mieszkańców Rhizopolis Sniderman pisze: „Pozwólcie więc, że oddzielę miasto Rhizopolis od Rhizopolis i będę pisał wobec tego rozłączenia — we wnętrzu Rhizopolis, gdzie to, czego pragnęło moje pisanie, staje się możliwe jedynie w formie utajonej materii — jako czysta potencjalność tej dosłownej piwnicy wyobraźni, pozbawionej ekologicznej wolności. […] widzę, jak ukierunkowujemy nasze zdolności i słabości, [my] mieszkańcy Rhizopolis, pod zrujnowanym, przechwyconym warszawskim lasem”.

Natomiast o koncepcji natury jako stworzenia kultury przeczytacie w tekście-rozmowie Ailtona Krenaka i Maurício Meirellesa Nasze światy prowadzą wojnę. Krenak — indiański przywódca i aktywista, ekolog i pisarz — mówi: „O naturze można pomyśleć tylko wtedy, gdy jest się poza nią. Czy dziecko, które jest w łonie matki, może myśleć o matce? Czy nasiono myśli o owocu? O tym, co jest we wnętrzu, myśli się, będąc na zewnątrz”. Polecamy przedruk tekstu opublikowanego w 2019 roku w brazylijskim periodyku „Olympio: Literatura e Arte”.

Temat drzew i ekologii stał się również punktem wyjścia do przeszukania naszych archiwów. Wątek brazylijskich lasów Mata de Araucária pojawia się w krótkim wykładzie Wojtka Doroszewicza przeprowadzonym w ramach performatywnego cyklu Paradygmat Bonaventury (część projektu Leandra Nerefuha w ramach wystawy Amor e ódio a Lygia Clark / Kocham i nienawidzę Lygii Clark). Zachęcamy także do posłuchania zapisu spotkania wokół książki Drzewa — IV tomu serii Architektura jest najważniejsza. Gośćmi w Księgarni Artystycznej byli autorzy tekstów: prof. Małgorzata Omilanowska, prof. Marta Leśniakowska, prof. Jan Rylke oraz Grzegorz Piątek.

Wątek natury i potrzeby jej bliskości był tematem wystawy jaśminy Wójcik Chowanie człowieka bez kontaktu z naturą doprowadza go do wynaturzeń, prezentowanej w Miejscu Projektów Zachęty w 2012 roku. O koncepcji wystawy przeczytacie w folderze jej towarzyszącym.

W 23 numerze magazynu nie zabraknie też prac z naszej kolekcji. Przypominamy obraz Jana Dobkowskiego Drzewa Jana D., a filmowo — Platformę Anny Molskiej. Materiał wyjściowy został nakręcony przy użyciu ukrytej kamery przez pracownika platformy wiertniczej, a w swojej pracy artystka zwraca uwagę na zagrożenia nie tylko dla środowiska naturalnego, ale i zatrudnionych tam osób.