Autorzy wystawy w pełni zdawali sobie sprawę z niemożności oddania unikalnego doświadczenia, które łączy performera i widzów. Dlatego, poprzez dobór dokumentacji, skupili się na uchwyceniu dążenia artysty do autentycznych przeżyć i odczucia metafizycznego charakteru rzeczywistości. Metafizyka to ważny wątek tej rozmowy. „Często zarzuca się mi, że zbyt często odnoszę się do Boga, ale co zrobić…” – mówi artysta.

Przed pytaniem, jak zaprezentować performans na ekspozycji staje wielu artystów uprawiających tę dziedzinę sztuki oraz kuratorów. Duet performerski Grupa Sędzia Główny, czyli Aleksandra Kubiak i Karolina Wiktor na wystawę konkursową Spojrzenia 2007 zdecydowały się sięgnąć do filmu. Beznadziejnik. Rozdział 0. Furie to trójkanałowa instalacja wideo, w której artystki, budując przestrzeń swojego performansu środkami filmowymi, wcieliły się w mityczne boginie zemsty. Z naszej kolekcji przypominamy także konceptualne rysunki Ewy Zarzyckiej – autorki słynnych performansów mówionych – pokazujące, jak różne formy przyjmuje w sztuce działanie.

Dokumentacja filmowa wystawy Natalii Bażowskiej Leże, prezentowanej w Miejscu Projektów Zachęty w 2015 roku, przenosi nas w przestrzeń wykreowaną przez artystkę, złożoną z filmów, obiektów i obrazów. Jednak niezwykły był punkt wyjścia tego pokazu – intymny wideoperformans Luna ukazujący nawiązywanie przez Bażowską relacji z dziką wilczycą Warto wejść głębiej w tę wystawę – przeczytać tekst kuratorski Magdy Kardasz czy posłuchać zapisu spotkania z artystką.

Wśród historycznych wystaw z czasów CBWA trudno znaleźć te skupione na sztuce performansu. Ale interesujące w tym kontekście wydało się nam przypomnienie prezentacji malarstwa i rysunku Witkacego z 1967, w aranżacji Tadeusza Kantora. Jeden z najwybitniejszych twórców teatru awangardowego zmierzył się z pokazem dzieł plastycznych wybitnego dramaturga. Jak wyglądała ta wystawa i jaka była jej recepcja? Przeczytacie w tekście Piotra Cyniaka.

W ciągu kilku ostatnich lat performans często gości w Zachęcie. Lepsza ja czy Projekt X pokazały, że tak efemeryczna dziedzina sztuki może być materią tworzącą wystawę, a wystawa nie musi zamykać się w salach ekspozycyjnych. Kuratorka Magdalena Komornicka udowodniła, że współczesny performans w przestrzeni galerii to także taniec, teatr, a nawet ćwiczenia fizyczne. W tym wydaniu przywołujemy inaugurację jej innego projektu – Plac Małachowskiego 3, podczas której nasze schody przejęli aktorzy. Autorką tej sytuacji była artystka wizualna Bogna Burska, a uroczyste otwarcie wystawy to fragment jej dramatu Gniazdo.

Zapraszamy do oglądania i lektury.