Zachęta jest najstarszą galerią sztuki w Warszawie. Jej historia zaczęła się w roku 1860, gdy zostało powołane Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. W 1900 roku powstał budynek na placu Małachowskiego 3. Po wojnie znacjonalizowany, był siedzibą Centralnego Biura Wystaw Artystycznych „Zachęta”, a po 1989 — Państwowej Galerii Sztuki Zachęta i, w końcu, Zachęty — Narodowej Galerii Sztuki. W latach 90. reaktywowano także działalność TZSP, dziś będącego stowarzyszeniem wspierającym galerię, ale i spadkobiercą wartości reprezentowanych przez historyczne Towarzystwo. Tak w telegraficznym skrócie wygląda historia Zachęty. 13 grudnia mija 160 lat od tego założycielskiego momentu. Najnowszy numer magazynu online opowiada zatem o Zachęcie — historycznej i współczesnej, widzianej przez pryzmat ludzi, którzy tworzyli i tworzą to miejsce.
Rozpoczynamy rozmowami z pracownikami Zachęty, które w 2018 roku przeprowadzili Magdalena Komornicka i Jacek Świdziński. Okazją był projekt Plac Małachowskiego 3 — nietypowa wystawa odbywająca się poza salami wystawowymi. Kuratorka postanowiła zmapować budynek galerii, w czym pomogli jej pracownicy. Fragmenty rozmów zostały przygotowane przez Magdę i Jacka w formie eseju wizualnego oraz opublikowane w Magazynie Zachęta. Maj, czerwiec, lipiec, sierpień 2018. Zachęcamy do lektury zachętowskich wspomnień, w których pojawiają się plac, gmach galerii, ludzie i… duch Gabriela Narutowicza.
W kontekście historycznym postanowiliśmy również przypomnieć wywiad Karoliny Zychowicz z i z Bożeną Kowalską — wieloletnią pracowniczką Zachęty, historyczką sztuki i kuratorką — która opowiada o czasach CBWA. Ilustrujemy go fragmentem obrazu Edwarda Dwurnika 170 polityków sztuki, na którym artysta sportretował bohaterkę tej rozmowy. Nie mogło również zabraknąć jego portretu Zachęty (1992) z cyklu Warszawa. Obie prace znajdują się w naszej kolekcji.
Z kolekcyjnych filmów polecamy seans Silne siostry powiedziały braciom Liliany Piskorskiej. Praca miała swoją premierę na ubiegłorocznych Spojrzeniach, a w tym roku trafiła do naszej kolekcji jako dar Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych.
Na zakończenie — 160/160, czyli program TZSP i Zachęty realizowany z okazji 160-lecia. W ramach obchodów tej rocznicy artyści, których prace znajdują się w zbiorach Zachęty, są zapraszani, aby w twórczy sposób odnieśli się do kolekcji, budynku, przeszłości i przyszłości, czy też opowiedzieli o kontekście swego dzieła, wzbogacając naszą wspólną historię. W magazynie prezentujemy Zachętę w budowie Anny Mierzejewskiej — serię fotografii dokumentujących „podróż” obrazu artystki Maszyna — betoniarka, na co dzień wiszącego w dziale edukacji, wokół Zachęty.
Miłego czytania i oglądania!
13 grudnia 1860 roku powstało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, które dało początek dzisiejszej Zachęcie. Rocznicowy numer magazynu online zaczynają rozmowy Magdaleny Komornickiej i Jacka Świdzińskiego z ludźmi Zachęty z 2018 roku.
