Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kuratorka: Anna Maria Leśniewska
współpraca ze strony Zachęty: Julia Leopold
projekt ekspozycji: Robert Rumas

Działanie na oko Magdaleny Więcek to kolejna w Zachęcie monograficzna prezentacja twórczości polskiej rzeźbiarki XX wieku. Wystawy takich artystek jak Alina Szapocznikow, Alina Ślesińska czy Barbara Zbrożyna ujawniały doniosłość ich poszukiwań i uniwersalność dzieł, a także proces budowania niezależności twórczej kobiet, w który wpisuje się również sztuka Magdaleny Więcek (1924–2008). Z jednej strony wynika ona z doświadczenia całej generacji tworzącej po socrealizmie, z drugiej — jest ważnym elementem artystycznych dokonań kobiet z tego pokolenia.

Istotne dzieła Więcek z lat 60. to bliskie żywym organizmom masywne formy, swoiste pomniki mocy natury. Artystka pracowała z różnymi materiałami, często łącząc metal, beton i kamień. W kontraście do nich powstawały formy sugerujące ruch, które zdają się niemal unosić w powietrzu. Realizacjami tworzonymi m.in. podczas dwóch edycji Biennale Form Przestrzennych w Elblągu (1965 i 1967) Więcek wyznaczyła nowe miejsce rzeźby w przestrzeni miejskiej, kładąc nacisk na jej relacje przestrzenne z otoczeniem. Monumentalny charakter jej dzieł szczególnie widoczny jest w cyklu Sacrum z lat 70., nawiązującym do architektury sakralnej. W swoich pracach z lat 80. i 90. odsłoniła urodę stali, aluminium i brązu.

Na wystawie w Zachęcie prezentowane są rzeźby oraz projekty realizacji przestrzennych. Ponadto pokazano obszerny wybór rysunków, szkiców i litografii. Integralną część ekspozycji stanowią wielkoformatowe fotografie autorstwa Magdaleny Więcek oraz Marka Holzmana, który przeprowadził swoisty „wywiad fotograficzny” z dziełami rzeźbiarki. Ważną częścią wystawy jest „zrekonstruowana” w postaci audiowizualnej instalacja Nieskończoność — pierwotnie prezentowana w warszawskiej Galerii Zapiecek w 1979 roku. Obok prac Więcek pojawiają się dwa obrazy Stefana Gierowskiego — przywołujące wspólne wystawy obojga artystów. Materiał wizualny uzupełnia wybór cytatów będących komentarzem „z epoki” na temat twórczości Więcek, zaś w towarzyszącym wystawie katalogu znalazły się teksty ukazujące dokonania artystki ze współczesnej perspektywy.

W hołdzie dla Magdaleny Więcek w 2015 roku Wojciech Fangor zaprojektował plakat wystawy.

W związku z wystawą Magdaleny Więcek w Zachęcie Muzeum Narodowe w Warszawie zdecydowało się na wystawienie w najbliższym czasie granitowej rzeźby artystki Horyzonty z 1974 roku w parku Królikarni.