16 Międzynarodowa Wystawa Architektury – La Biennale di Venezia Amplifikacja natury

26.05 – 25.11.2018 16 Międzynarodowa Wystawa Architektury – La Biennale di Venezia Amplifikacja natury

Pawilon Polski na Międzynarodowej Wystawie Architektury – La Biennale di Venezia

kuratorka: Anna Ptak
uczestnicy projektu: CENTRALA – Małgorzata Kuciewicz, Simone De Iacobis we współpracy z Izą Tarasewicz i Jackiem Damięckim
organizator wystawy w Pawilonie Polskim: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
komisarz Pawilonu Polskiego: Hanna Wróblewska
z-ca komisarza: Joanna Waśko

Projekt Amplifikacja natury opiera się na założeniu, że architektura jest częścią procesów zachodzących w skali planety. Według twórców wystawy — kuratorki Anny Ptak i architektów Małgorzaty Kuciewicz i Simone De Iacobisa z grupy CENTRALA —nie służy ona tylko ochronie przed naturą, ale jest integralnie związana z takimi zjawiskami jak grawitacja, krążenie wody czy cykl dnia i nocy. Inspiracją dla autorów były przykłady z historii polskiej architektury wykorzystujące siły natury: wpisany  w skarpę wiślaną kompleks sportowy Warszawianka, zaprojektowany przez zespół Zakładów Artystyczno-Badawczych przy Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierownictwem Jerzego Sołtana  (procesy geologiczne), dom Zofii i Oskara Hansenów w Szuminie (cykl dobowy) oraz wizjonerski, niezrealizowany projekt Nawodnego pawilonu obrotowego Jacka Damięckiego (wyporność wody). Rezultatem takiego podejścia do architektury są również dwa autorskie projekty CENTRALI: otwarty wertykalnie Dom Cabrio i Pawilon deszczy. Wystawa, którą CENTRALA przygotowała we współpracy z rzeźbiarką Izą Tarasewicz, jest traktowana przez autorów jako rodzaj diagramu —interpretując badania zespołu, ukazuje zależności, w jakie wprzęgnięta jest architektura. Instalacja wykorzystuje zjawisko wyporności i wodę jako nośnik informacji — środowisko dla dryfujących modeli architektonicznych. W ciągu pół roku trwania wystawy przestrzeń ekspozycyjna będzie się zmieniać pod wpływem wody, światła zależnego od pory dnia i roku, interakcji widzów, unaoczniając włączenie architektury w fizyczne procesy przemian.

Prezentacji w Pawilonie Polskim towarzyszy książka Amplifikacja natury. Wyobraźnia przestrzenna architektury w epoce antropocenu pod redakcją Anny Ptak, według projektu Krzysztofa Pydy.

Wystawy
10/19
Dowiedzcie się więcej o donicy na roślinność wodną, która znajduje się przed Zachętą
Pojemnik na roślinność wodną

W latach 60. XX wieku popularne betonowe donice na kwiaty projektowano prawdopodobnie również na roślinność wodną. Grupa CENTRALA postanowiła przeprowadzić eksperyment i stworzyć małe oczko wodne w jednej z donic, które można jeszcze spotkać na ulicach Warszawy. Akcja towarzyszy wystawie Amplifikacja natury (kuratorka: Anna Ptak), prezentowanej w Pawilonie Polskim na Biennale Architektury w Wenecji.

Dzięki współpracy z Ogrodem Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego w donicy przed Zachętą posadzono następujące rośliny wodne:

Grążel żółty (Nuphar lutea) — w Polsce jest rośliną pospolitą, rośnie w stawach i jeziorach. Charakterystyczne żółte kwiaty wyrastają pojedynczo nad wodą.

Strzałka wodna (Sagittaria sagittifolia) ma trzy rodzaje liści: podwodne — długie, wstęgowate; nawodne — zbliżone do podwodnych, ale bardziej okrągłe; nadwodne — o kształcie typowej strzałki. Kwiaty białe z ciemnym środkiem w piętrowym kwiatostanie wznoszą się wysoko ponad powierzchnię wody.  

Grzybieńczyk wodny (Nymphoides peltata) to roślina rzadka w Polsce i objęta ochroną prawną, często uprawiana w oczkach wodnych jako roślina ozdobna z żółtymi kwiatami. Liście pływające po powierzchni wody mają okrągławy kształt z sercowatą nasadą i długi, rozszerzony w nasadzie ogonek.

Kotewka orzech wodny (Trapa natans) to roślina rzadko już w Polsce spotykana, o licznych liściach w kształcie pływających rozetek oraz bardzo długiej łodydze. Liście mają ogonki z komorami powietrznymi, dzięki czemu utrzymują się na wodzie. Nazwę kotewka zawdzięcza owocom podobnym do jadalnych kasztanów. Dawniej orzechy kotewki jadano gotowane, pieczone lub po wysuszeniu i zmieleniu robiono z nich mąkę. Z wysuszonych łupin orzecha robiło się biżuterię.

Rzęsa drobna (Lemna minor) — roślina o drobniutkich listkach, która z uwagi na wysoką zawartość białka jest pożywieniem dla wielu gatunków zwierząt. Ze względu na zdolności fitoremediacyjne wykorzystuje się ją do oczyszczania ścieków.

Wolffia bezkorzeniowa (Wolffia arrhiza) — jej listki są jeszcze drobniejsze od rzęsy wodnej. To jedna z najmniejszych roślin kwiatowych.

W donicy zasadzone są również rośliny egzotyczne, niewystępujące w Polsce. Salwinia uszkowata (Salvinia auriculata) to paproć wodna o płaskich i eliptycznych liściach rosnących parami i unoszących się na wodzie oraz liściach zanurzonych, o pierzastej budowie, spełniających funkcję korzeni. Pochodzi z Ameryki Północnej. Wolno pływające rozety to pistia rozetkowa (Pistia stratiotes) nazywana sałatą wodną. Jest rośliną ekspansywną, w naturalnych warunkach często traktowaną jako chwast. W oczkach wodnych działa jak filtr i oczyszcza wodę. Najwyższa roślina z liśćmi typu trawiastego to cibora zmienna (Cyperus alternifolius). Rośnie w płytkiej wodzie, na brzegach rzek i jezior; w Polsce uprawiana jako ozdobna roślina doniczkowa.

Grupę CENTRALA interesuje kwestia pomijania roślinności wodnej podczas renowacji założeń i budynków modernistycznych. Mikrokosmos oczek wodnych zastępują kontrolowane chemikaliami jałowe zbiorniki. Pierwotnie architekturze modernistycznej towarzyszyły sadzawki naturalne z roślinością wodną. Przykładami są realizacje Miesa van der Rohe — Pawilon Barceloński oraz willa Tugendhatów w Brnie, wnętrza Barbary Bukalskiej w Pawilonie Polskim na Wystawie Sztuki i Techniki w Paryżu w 1937 roku, powojenne realizacje Wandy Staniewicz i Aliny Scholtz na podwórkach osiedli społecznych czy na terenie Warszawianki. Obecność roślin wodnych CENTRALA traktuje jako dowód ekologicznego myślenia modernistów oraz ich świadome nawiązanie do idei Josepha Paxtona. Ten angielski ogrodnik w połowie XIX wieku hodował wiktorię królewską (Victoria amazonica), roślinę z Ameryki Południowej, nazywaną potocznie największą lilią wodną świata. Inspirując się strukturami jej liści i eksperymentując z budowaniem szklarni, Paxton doprowadził do przełomu — powstania Pałacu Kryształowego, pierwszego obiektu w całości prefabrykowanego, co przeniosło architekturę z wieku rzemiosła w wiek przemysłu budowlanego.

  • Grafika obiektu: Pojemnik na roślinność wodną przed Zachętą
    mediateka / galeria zdjęć
    Pojemnik na roślinność wodną przed Zachętą
Powiązane materiały
  • Grafika obiektu: Zachęta. Maj, czerwiec, lipiec, sierpień 2018
    mediateka / foldery / teksty
    Zachęta. Maj, czerwiec, lipiec, sierpień 2018
    Magazyn
  • Grafika obiektu: Zachęta. Wrzesnień, październik, listopad, grudzień 2018.
    mediateka / foldery / teksty
    Zachęta. Wrzesnień, październik, listopad, grudzień 2018.
    Magazyn
  • Grafika obiektu: Pojemnik na roślinność wodną przed Zachętą
    mediateka / galeria zdjęć
    Pojemnik na roślinność wodną przed Zachętą
  • Grafika obiektu: Amplifikacja natury. Wyobraźnia planetarna architektury w epoce antropocenu
    mediateka / książki
    Amplifikacja natury. Wyobraźnia planetarna architektury w epoce antropocenu
  • Grafika obiektu: Amplifying Nature. The Planetary Imagination of Architecture in the Anthropocene
    mediateka / książki
    Amplifying Nature. The Planetary Imagination of Architecture in the Anthropocene
  • Grafika obiektu: 16 Międzynarodowa Wystawa Architektury – La Biennale di Venezia
    mediateka / plakaty
    16 Międzynarodowa Wystawa Architektury – La Biennale di Venezia
    Amplifikacja natury
Powiązane wydarzenia
  • Grafika wydarzenia: Warszawianka. Spacer architektoniczno-geologiczny
    05.07.2018 (CZW) 18:00
    Warszawianka. Spacer architektoniczno-geologiczny
    Okolska 3Okolska 3
  • Grafika wydarzenia: Amplifikacja natury. Promocja książki
    10.07.2018 (WT) 18:00
    Amplifikacja natury. Promocja książki
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Hydrobotanika i architektura
    17.07.2018 (WT) 18:00
    Hydrobotanika i architektura
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • Grafika wydarzenia: Warszawianka. Spacer architektoniczno-historyczny
    05.09.2018 (ŚR) 18:00
    Warszawianka. Spacer architektoniczno-historyczny
    Okolska 3Okolska 3
  • Grafika wydarzenia: Meetings on Architecture – Polish Pavilion
    12.09.2018 (ŚR) 14:30
    Meetings on Architecture – Polish Pavilion
    Visions of Space - presentation and panel discussion
    Teatro alle Tese, Arsenale, WenecjaTeatro alle Tese, Arsenale, Wenecja
  • Grafika wydarzenia: Warszawianka. Spacer architektoniczno-konserwatorski
    18.09.2018 (WT) 18:00
    Warszawianka. Spacer architektoniczno-konserwatorski
    Okolska 3Okolska 3

Informacje

16 Międzynarodowa Wystawa Architektury – La Biennale di Venezia
Amplifikacja natury
26.05 – 25.11.2018

Pawilon Polski na Międzynarodowej Wystawie Architektury – La Biennale di Venezia
Giardini della Biennale, Wenecja, Włochy
Zobacz na mapie