Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

artyści: Alicja Bielawska , Ada Karczmarczyk, Piotr Łakomy, Agnieszka Piksa, Iza Tarasewicz
kuratorki: Katarzyna Kołodziej i Magdalena Komornicka

Tegoroczna wystawa konkursowa to prezentacja pięciu indywidualności twórczych. Pomimo różnic dzielących nominowanych do nagrody artystów dostrzegalne są pewne powiązania między nimi, wspólne zainteresowania i podobieństwa w myśleniu o formie, przestrzeni czy roli widza w procesie twórczym. Sztukę Alicji Bielawskiej można określić jako poezję przedmiotów. Artystka tworzy swoje rzeźby, wykorzystując proste metalowe konstrukcje oraz tkaniny. Powstałe przedmioty, pozornie funkcjonalne i o znajomych kształtach, są przez artystkę przekształcane, wyrywane z kontekstów codzienności i myślowych schematów. Bielawska bada materialny świat, dziwi mu się i kwestionuje go, poszukując wyjątkowości w zwykłych przedmiotach. W jej pracach nie ma odniesień do konkretnych narracji, historii czy anegdot – interesuje ją indywidualne doświadczenie widza.

Ada Karczmarczyk traktuje swoją sztukę jak utrzymaną w awangardowej konwencji misję ewangelizacyjną. Jako ADU – katolicka supergwiazda muzyki pop – komponuje, nagrywa i publikuje na swoim wideoblogu piosenki oraz teledyski będące jej propozycją nowej sztuki sakralnej. Swoją afirmatywną postawą stara się prowokować do refleksji o charakterze duchowym. Prezentowany na wystawie projekt podejmuje temat kobiecej natury kościoła. Odwołując się do cytatów z Biblii porównujących Chrystusa do Oblubieńca, a Kościół do Oblubienicy, artystka kreuje wizerunki Kościołów katolickiego, protestanckiego i prawosławnego, akcentując różnice między nimi. Oblubienice to projekt rozszerzający jej misję ewangelizacyjną o kontekst ekumeniczny.

Prezentowana na wystawie instalacja Piotra Łakomego łączy dotychczasowe poszukiwania teoretyczne i formalne artysty. Inspiracją stał się tu Endless House (Nieskończony dom) – dzieło życia architekta Fredericka Kieslera i idea interakcji między człowiekiem a jego środowiskiem naturalnym i technologią. Instalacja Łakomego stanowi odniesienie do Kieslerowskiej koncepcji postrzegania architektury jako ludzkiego organizmu. Namiot-lampa został wykonany ze światłoczułej tkaniny, przez którą widać pulsujące w środku światło imitujące rytm ludzkiego oddechu. To pojawiające się w wielu pracach artysty światło staje się tu również czynnikiem budującym i określającym architekturę. Forma namiotu nawiązuje do pozostałych obiektów artysty (kamizelka, kapok, pokrowce) i idei „budowania ochronnych mieszkań na części ciała” ze współczesnych materiałów.

Agnieszka Piksa porusza się na granicy słowa i wizualności, tworząc rysunki narracyjne, autorskie komiksy, eseje wizualne. Używając prostej kreski, podejmuje próbę nadania kształtu słowu i bada jego plastyczność. Rysuje komiksy w oparciu o m.in. teksty literackie, naukowe, legendy, poezję, sny, treści e-maili. Tekst ilustruje niejako wbrew jego treści, rezygnując z narracyjnej linearności. Historie Piksy nie mają ani początku ani zakończenia, stanowią zbiór wypunktowanych zdarzeń w przestrzeni. Artystka próbuje ustanowić wizualne reguły porządkujące chaotyczną rzeczywistość. W tym celu kreśli diagramy i wykresy pojęciowe, podejmując próbę opisania nieopisywalnego. Prace tekstowe dominują też w projekcie Tropy. Tytuł odnosi się zarówno do procesu śledzenia, jak i terminu muzycznego oznaczającego rodzaj utworu rozwijającego już istniejący wątek.

Iza Tarasewicz traktuje proces twórczy jako narzędzie zdobywania wiedzy, jej transformowania i ponownego włączania w obieg. Tworzy obiekty i instalacje przestrzenne, ulegające nieustannym przekształceniom dostarczającym nowych informacji. Prezentowany na wystawie najnowszy projekt  TURBA, TURBO jest rozwinięciem ostatnich zainteresowań artystki skoncentrowanych wokół teorii chaosu, sposobu kompresji informacji i materii oraz wizualnych efektów tych procesów. Punktem wyjścia stał się modernistyczny okrągły kwietnik, którego formę artystka skojarzyła z Wielkim Zderzaczem Hadronów w ośrodku CERN pod Genewą – akceleratorem rozpędzającym cząstki elementarne do prędkości bliskiej prędkości światła i zderzającym je ze sobą. Praca Tarasewicz jest abstrakcyjnym ekwiwalentem kolizji cząstek prowadzącej do chaosu.

Konkurs „Spojrzenia – Nagroda Deutsche Bank”, odbywający się co dwa lata (pierwsza edycja miała miejsce w 2003 roku), to projekt wspierający rozwój młodej sztuki polskiej. Dzięki tej inicjatywie możliwe jest wypromowanie w Polsce i za granicą najlepszych twórców młodego pokolenia oraz uhonorowanie najciekawszych postaw artystycznych.

Laureatów konkursu poznamy podczas gali wręczenia nagród 22 października 2015. Zachęcamy również do głosowania w konkursie publiczności! Nagroda publiczności zostanie ogłoszona 16 listopada 2015.