Piramida zwierząt to praca dyplomowa Katarzyny Kozyry, zainspirowana baśnią braci Grimm Trzej muzykanci z Bremy. Instalacja składa się z czterech wypchanych zwierząt – konia, psa, kota i koguta – ustawionych jedno na drugim. Artystka sama wybrała konia i koguta do uśmiercenia, martwego psa dostała od kogoś, komu zwierzę padło, a skórę kota otrzymała od preparatora. Rzeźbie towarzyszy brutalny film rejestrujący zabijanie konia.

Praca wywołała gwałtowną falę medialnej krytyki, autorkę atakowano bez wnikania w sens realizacji. „Początek atakom dały pisma protestacyjne Zarządu Głównego ZPAP wystosowane do rektora ASP i do Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz donos tejże organizacji do programu TVP Animals” (Katarzyna Kozyra. Casting, kat. wyst., Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2010). Kozyrze zarzucano przekroczenie zasad moralności, ponieważ śmierć zwierząt nastąpiła z powodów innych niż użytkowe jak np. jedzenie czy ubranie. Sama artystka w liście do redakcji „Gazety Wyborczej” napisała, że jej kompozycja „jest o śmierci generalnie i o śmierci tych konkretnych czterech zwierząt”. Dalej wyjaśniała: „Nie robiłam tego »dla dreszczyku« i z powodu indolencji warsztatowej. Zrobiłam to z wewnętrznej potrzeby postawienia pytania: czy odczuwamy jeszcze obecność śmierci, jedząc kotlety, stosując kosmetyki lub używając innych produktów pochodzenia zwierzęcego […]”. Piramida zwierząt mówi o hipokryzji społeczeństwa uznającego, że uśmiercanie zwierząt jest cywilizowane i uzasadnione, jeśli zaspokaja praktyczne potrzeby i jest przeprowadzone w sposób przemysłowy, poza zasięgiem wzroku konsumentów.

Ewa Skolimowska

Model 3D